Projekt nr 1/15 w sprawie ustalenia kierunków działania Wójta gminy Kobylanka dotyczących zwiększenia przejrzystości wydatkowania środków pieniężnych poprzez wprowadzenia elektronicznego rejestru zawieranych umów

Project nr 1/15

UCHWAŁA NR ................................ Rady Gminy Kobylanka

z dnia ......................... 2015r.

w sprawie ustalenia kierunków działania Wójta gminy Kobylanka dotyczących zwiększenia przejrzystości wydatkowania środków pieniężnych poprzez wprowadzenia elektronicznego rejestru zawieranych umów

Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594, 645, 1318 i z 2014 r., poz. 379 i 1072) Rada Gminy Kobylanka uchwala, co następuje:

§ 1.

1. Ustala się kierunki działania Wójta gminy Kobylanka polegające na zwiększeniu przejrzystości wydatkowania środków publicznych.

2. Zasadniczym celem działań określonych w ust. 1 jest wprowadzenie elektronicznego rejestru umów zawieranych przez Wójta gminy Kobylanka .

3. Rejestr, o którym mowa w ust. 2:

1) zawiera informacje publiczne dotyczące wszystkich umów zawieranych przez Wójta gminy Kobylanka w imieniu Gminy Kobylanka od dnia 08.12.2014 r. w postaci:

a) numeru umowy,

b) daty zawarcia umowy,

c) okresu obowiązywania,

d) danych podmiotu, z którym umowa jest zawarta,

e) kwoty umowy,

f) przedmiotu umowy,

g) podstawy zawarcia umowy (postępowanie przetargowe, zapytanie ofertowe, z wolnej ręki,

inne)

2) zorganizowany jest zgodnie z wymaganiami wynikającym z §4 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie Biuletynu Informacji Publicznej z dnia 18 stycznia 2007 r. w formie umożliwiającej przeszukiwanie i sortowanie danych,

3) aktualizowany jest nie rzadziej niż raz w tygodniu.

§ 2.

Zobowiązuje się Wójta gminy Kobylanka do przedstawiania Radzie Gminy rocznych sprawozdań z realizacji uchwały do 31 stycznia każdego roku za rok ubiegły.

§ 3.

Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi.

§ 4.

Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia .

Uzasadnienie

do projektu uchwały nr ………….. Rady Gminy Kobylanka z dnia ……………. w sprawie ustalenia kierunków działania wójta gminy Kobylanka dotyczących zwiększenia przejrzystości wydatkowania środków pieniężnych poprzez wprowadzenie elektronicznego rejestru zawieranych umów.

Stosownie do art. 241 Ustawy Kodeks postępowania administracyjnego z dnia 14 czerwca 1960 r. (Dz.U. Nr 30, poz. 168 ze zm.) należy wskazać, że udostępnienie takiego rejestru w ramach Biuletynu Informacji Publicznej wpisuje się w ogólny nurt zwiększenia przejrzystości i jawności działania organów administracji publicznej, pozytywnie wpływając na relacje tychże organów z obywatelami, a także buduje zaufanie obywateli do tych organów.

Publikowanie informacji o zawartych umowach staje się pożądaną praktyką z punktu widzenia transparentności finansów publicznych dokonywaną przez coraz więcej instytucji np. Urząd Miasta Szczecin, Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego i wiele innych z całej Polski.

Mimo, iż ustawodawca w art. 8 ust. 3 w zw. z art. 6 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej nie wskazał, że częścią obowiązkową Biuletynu Informacji Publicznej jest rejestr umów, to jednak zwrócić należy uwagę na art. 8 ust. 3 zd. drugie: Podmioty, o których mowa w zdaniu pierwszym, mogą udostępniać w Biuletynie Informacji Publicznej również inne informacje publiczne. Nadto w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie Biuletynu Informacji Publicznej z dnia 18 stycznia 2007 r. w § 11 ust. 5 lit. b wskazał, iż w Biuletynie Informacji Publicznej mogą być udostępniane inne informacje publiczne, o których mowa w art. 8 ust. 3 zdanie drugie ustawy, a w szczególności takie, których publikacja leży w interesie publicznym, zaspokaja potrzeby obywateli i ich wspólnot, wspiera rozwój społeczeństwa obywatelskiego lub przyczynia się do polepszenia działalności podmiotu udostępniającego informacje. Do takich informacji należy zaliczyć informacje związane z wydatkami jednostki samorządu terytorialnego.

Wiedząc o tym, że każdy wydatek jest jawny i może zostać oceniony, pracownik bardzo dba o to, aby zapłacona kwota zapewniała dobrą jakość za dobrą cenę. To oczywista oszczędność i ochrona przed nieprawidłowościami.

Widząc jak pieniądze są wydawane i co ile kosztuje możemy się z tego uczyć. Niektórzy porównują ceny pomiędzy gminami i tak zaczyna się wspólne myślenie o tym jak wydać pieniądze najlepiej.

To także budowanie naszej przyszłości. Jeśli teraz zadbamy o to, aby wydatki były jawne, to większa szansa na to , że w przyszłości nie będziemy narzekali na brak pracy spowodowany tym, że nie mamy znajomości. Jawność zwiększa bowiem równość dostępu do pracy, możliwości wykonywania zleceń czy usług. Zwiększa także konkurencję dając możliwość złożenia konkurencyjnej oferty, co może spowodować oczywiste oszczędności.

Stanowi to także praktyczne wzmocnienie demokracji. Konstytucja RP sformułowała zasadę suwerenności Narodu, która przewiduje, że Naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio. Zazwyczaj mamy do czynienia z wybieraniem przedstawicieli. Ale jak robić dobrze, jeśli nie mamy sprawdzonych i wiarygodnych informacji o tym jak działają - zwłaszcza myślę o tych, którzy podejmowali już decyzję. To, jak ktoś wydaje nasze pieniądze stanowi podpowiedź czy warto na niego zagłosować ponownie.

Przepisy ustawy o finansach publicznych przesądzają w zasadzie o jawności gospodarki finansowej w sferze publicznej - tak art. 33 ust. 1 w zw. z art. 35 ust. 1 pkt 5 lit. a) oraz art. 35. W doktrynie przyjmuje się, że jawność finansów publicznych oznacza swobodny dostęp obywatela do informacji o działalności państwa w wymiarze finansowym a także szerzej jako sytuację, w której informacje dotyczące funkcjonowania całego sektora finansów publicznych są publicznie dostępne i podlegają publicznej ocenie (…) Rozumienie więc jawności w kontekście budżetu rozszerzono na cały sektor finansów publicznych w odniesieniu do gospodarowania środkami publicznymi.

Co więcej postulatywna zasada jawności uzyskała status normatywnej, a więc prawnie wiążącej.

Jawność finansów publicznych ma szczególny charakter na co zwraca uwagę Cezary Kosikowski w publikacji „Prawne aspekty zasady jawności i przejrzystości finansów publicznych”: Środki publiczne w większości pochodzą od obywateli. Państwo powinno więc ujawnić, jaki jest udział obywateli w tworzeniu dochodów publicznych, a także i to, na finansowanie jakich wydatków dochody te są wystarczające. Dla obywateli, a zwłaszcza dla ich postawy w zakresie ponoszenia ciężarów publicznych, nie jest obojętnym to, w jaki sposób jest rozłożony ciężar danin publicznych oraz w jaki sposób państwo gospodaruje wpływami z tego tytułu. Obywatele chcą także wiedzieć, ile kosztuje ich utrzymanie państwa i jego aparatu oraz to, w jaki sposób są dzielone wydatki publiczne dotyczące także celów (konsumpcja zbiorowa i indywidualna). Społeczeństwo pragnie również wiedzieć, czy aparat władzy publicznej potrafi planować, organizować, zarządzać i kontrolować gospodarowanie środkami publicznymi. Jawność i przejrzystość finansów publicznych staje się zatem narzędziem oceny systemu sprawowania władzy publicznej. Ocena ta jest zaś potrzebna, ponieważ to społeczeństwo dokonuje bezpośredniego lub pośredniego wyboru władzy publicznej. Jawność i przejrzystość finansów publicznych ma także znaczenie wychowawcze. Władzy publicznej nakazuje postępowanie uczciwe i profesjonalne oraz zgodne z interesem społecznym. Natomiast społeczeństwu pozwala na zwiększenie zainteresowania życiem publicznym i uczestniczeniem w nim.

Również co do jawności umów nie miał wątpliwości Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 29 lutego 2012 r. NSA w sprawie o sygn. akt I OSK 2215/11 w zasadzie wyłączył możliwość ograniczania dostępu do umów w przypadku ich nawiązywania na podstawie ustawy Prawo zamówień publicznych: Jawność umów w sprawach zamówień publicznych na gruncie ustawy o dostępie do informacji publicznej wyłącza możliwość odmowy ich udostępnienia z powołaniem się na którąkolwiek z tajemnic ustawowo chronionych. Nie jest zatem dopuszczalne wydanie decyzji odmawiającej udostępnienia umów w sprawach zamówień publicznych, gdyż są one jawne.

W wyroku z 8 listopada 2012 r. Sąd Najwyższy, sygn. akt I CSK 190/12 przesądził, iż w umowach zawieranych przez gminę nie można wyłączyć imion i nazwisk: Dla osoby żądającej dostępu do informacji publicznej, związanej z zawieraniem umów cywilnoprawnych przez jednostkę samorządu terytorialnego, imiona i nazwiska stron takich umów są często ważniejsze niż ich treść i jest to z oczywistych względów zrozumiałe. Trudno byłoby w tej sytuacji bronić poglądu, że udostępnienie imion i nazwisk osób w rozważanej sytuacji stanowiłoby ograniczenie w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw tych osób

(art. 31 ust. 3 i art. 61 ust. 3 Konstytucji RP). W konsekwencji należy zatem przyjąć, że ujawnienie imion i nazwisk osób zawierających umowy cywilnoprawne z jednostką samorządu terytorialnego nie narusza prawa do prywatności tych osób, o którym mowa w art.5 ust. 2 u.d.i.p.

Ponadto stworzenie i upublicznienie takiego rejestru w Biuletynie Informacji Publicznej zwolni gminę z obowiązku każdorazowego udostępniania takich informacji na wniosek zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej: Informacja publiczna, która nie została udostępniona w Biuletynie Informacji Publicznej lub centralnym repozytorium, jest udostępniana na wniosek.

Dostępna bez przeszkód informacja o tym jak wydawane są środki publiczne ma więc także znaczenie praktyczne. Uzupełniany na bieżąco i widoczny dla wszystkich w Internecie rejestr umów oznacza dla przeciętnego obywatela bezpośredni ( bez dodatkowych formalności i angażowania pracowników Urzędu Gminy) dostęp do informacji publicznej.

Stworzenie i prowadzenie elektronicznego rejestru umów nie obciąży także budżetu gminy.

Z uwagi na powyższe podjęcie powyższej uchwały jest zasadne.